آشنایی با انواع لوله و کاربرد آن
لوله، استوانهای توخالی است با سطح مقطع دایرهای که از آن برای عبور و انتقال سیالاتی همچون گازها و مایعات استفاده میشود. انسانها همواره در طول تاریخ از شکلهای مختلفی از این محصولات استفاده کرده است. بهنحویکه قدمت اولین لولهها به چندین هزار سال پیش از میلاد مسیح برمیگردد. اولین لولهها از جنس چوب و ساقه توخالی درختان بودند اما بهمرور و با پیشرفت علم، جنسهای متفاوتی از آنها پا به عرصه گذاشتند.
امروزه لوله یا pipe در هر صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد و تبدیل به جزئی جداییناپذیر از زندگی ما شده است. علاوه بر صنعت، در ساختمانها و منازل نیز برای موارد زیادی همچون لولهکشی آب و گاز از این محصولات استفاده میشود.
معرفی انواع لوله
لولهها را بر اساس معیارهای متفاوتی میتوان به انواع مختلف تقسیم کرد. رده، جنس (فلزی و غیر فلزی)، نوع کاربرد و روش ساخت همگی جزو معیارهایی هستند که میتوان این محصولات را دستهبندی کرد.
انواع لولههای فلزی
لولههای فلزی دوام و استحکام بالاتری نسبت به نوع غیرفلزی دارند و همین موضوع باعث شده است تا استفاده از آنها در صنایع بیشتر باشد. لوله فولادی، استیل، چدنی، گالوانیزه و آلومینیومی ازجمله لولههای فلزی هستند.
- لوله فولادی: این لولهها پرکاربردترین محصولات در صنعت محسوب میشوند که از ترکیب آهن با کربن تولید میشوند. لولههای فولادی خود به دو دسته لوله درزدار و مانیسمان یا بدون درز تقسیم میشوند و از استحکام بالایی برخوردارند.
- لوله استیل: به دلیل وجود کروم و نیکل علاوه بر کربن و آهن، این لولهها مقاومت و استحکام بالاتری نسب به محصولات فولادی دارند. همچنین در برابر مواد خورنده، پوسیدگی و زنگزدگی مقاوم هستند اما از قیمت بالاتری نسبت به دیگر انواع لولهها برخوردارند. البته با توجه به قابلیت تحمل دما و فشار زیاد، این قیمت بالاتر جبران میشود. لولههای استیلی نیز به دو گروه استیل درزدار و استیل مانیسمان یا بدون درز تقسیم میشوند.
- لوله گالوانیزه: این محصولات از ورقهای سیاه و فولادی ساخته شدهاند که توسط لایهای از روی پوشانده شده و به همین دلیل در برابر رطوبت و آب مقاوماند.
- لوله چدنی: کاملاً از چدن ساخته میشود و از استحکام مناسبی برخوردار است. این محصولات معمولاً در مواردی که فشار در حد کم تا متوسط است، کاربرد دارند.
- لوله مسی: این لولهها در برابر خوردگی مقاومت بسیار بالایی دارند و به همین دلیل در سیستم لولهکشی منازل و ساختمانها بیشتر از انواع دیگر استفاده میشود.
- لوله آلومینیومی: کاملاً در برابر خوردگی و پوسیدگی مقاوم است. ازآنجاکه این محصولات هیچ جرقهای ایجاد نمیکنند، از آنها برای انتقال مواد قابل اشتعال استفاده میشود.
انواع لولههای غیر فلزی
در مواردی که نیاز به تحمل فشار و دمای بالایی وجود ندارد، میتوان از لولههای غیر فلزی نیز استفاده کرد. این لولهها معمولاً وزن کمی دارند و نصب و استفاده از آنها راحت است. علاوه بر مواردی که در زیر اشاره شده است، لولههای بتنی نیز جزو این دسته محسوب میشوند اما استفاده از آنها محدود است.
- لوله پلی اتیلن: پلی اتیلن مادهای است که جزو مشتقات نفتی محسوب شده و از آن برای ساخت لولهها استفاده میشود. این لولهها وزن کمی دارند و از مقاومت بالایی در برابر انواع مواد شیمیایی برخوردارند.
- لوله پلاستیکی: لولههای پلاستیکی یا UPVC بسیار سبک هستند و درعینحال استحکام زیادی دارند. مهمترین مزیت این محصولات، عدم رسوبگذاری مواد درون آنها و عمر مفید طولانی است.
انواع لوله از لحاظ کاربرد
لولهها را بر اساس نوع کاربردشان نیز میتوان به انواع مختلفی تقسیم کرد. لولههایی که تاکنون معرفی شدند، کاربردشان انتقال سیالات در واحدهای صنعتی بود. با این وجود گاهی از لولهها در کاربردی غیر از انتقال سیالات نیز استفاده میشود. گاهی نیز انتقال سیالات در حجمهای زیاد مدنظر است که نیاز به لولههای مخصوصی دارند.
- لوله داربستی: از این محصولات بیشتر بهعنوان نگهدارنده سازه و ساختمان استفاده میشود. قطعاً در سطح شهر بارها با این لولهها در ساختمانهای در حال ساخت برخورد داشتهاید.
- لوله اسپیرال: اگر قرار باشد لولهای ساخت که ترکیبی از لولههای فلزی و غیر فلزی باشد، محصول نهایی، لوله اسپیرال خواهد بود. لوله اسپیرال ترکیبی از فولاد، پلی اتیلن و الیاف کربن است که از آن برای انتقال نفت و گاز و محصولات پتروشیمی و حتی آب در حجمهای صادراتی و بسیار زیاد استفاده میشود. شکل این لولهها معمولاً مارپیچی است و در ساخت آنها از ورقهای ضخیم استفاده میشود.
لولهها خطوط انتقال مواد حیاتی در دنیای امروز محسوب میشوند و بدون آنها تقریباً تمامی صنایع از کار خواهند افتاد. لولهها را بر اساس استانداردهای مختلفی تولید و دستهبندی میکنند و در هر موقعیتی بسته به شرایط، از محصولات متفاوتی استفاده میشود.